شیردهی در مادران مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی ممکن و در بسیاری از موارد همراه با چالش باشد. با انتخاب صحیح دارو، پیروی از دستورات پزشکی و پشتیبانی عاطفی و جسمی از مادر، می‌توان دوران شیردهی را به‌خوبی پشت سر گذاشت. مهم‌ترین عامل موفقیت در این مسیر، آگاهی و همکاری نزدیک با تیم درمانی است.
بیماری های روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید (RA)، لوپوس (SLE)، اسپوندیلیت آنکیلوزان و سایر بیماری‌های خودایمنی، ممکن است مادران را در دوران بارداری و پس از زایمان با چالش‌هایی روبرو کنند. یکی از سوالات رایج در این دوران، امکان‌پذیر بودن شیردهی در بیماران روماتیسمی و بی‌خطر بودن آن برای نوزاد است. خوشبختانه، در اغلب موارد، شیردهی برای این مادران ممکن و حتی توصیه شده است، به شرطی که مراقبت‌های خاصی رعایت شود.مهم‌ترین عامل موفقیت در این مسیر، آگاهی و همکاری نزدیک با تیم درمانی است.
در صورت مشاهده علائم تشدید بیماری یا عوارض جانبی دارو، حتماً پزشک را مطلع کنید.
تأثیر شیردهی بر علائم بیماری‌های روماتیسمی
یکی از نگرانی‌های رایج مادران این است که آیا شیردهی می‌تواند بیماری‌شان را تشدید کند؟
تحقیقات نشان می‌دهد:
- در بسیاری از موارد، شیردهی هیچ تأثیر منفی بر روند بیماری ندارد.
- برخی زنان حتی بهبود موقت در علائم را تجربه می‌کنند.
- در برخی دیگر، احتمال عود بیماری پس از زایمان و همزمان با شیردهی وجود دارد، به‌ویژه اگر داروها قطع شده باشند.
بنابراین پایش مداوم وضعیت مادر توسط پزشک و آمادگی برای بازگشت تدریجی داروهای کنترل‌کننده از اهمیت زیادی برخوردار است.
نکاتی برای شیردهی راحت‌تر در بیماران روماتیسمی
مادران روماتیسمی ممکن است با درد مفاصل، خشکی عضلات یا خستگی شدید مواجه باشند. برای داشتن تجربه شیردهی بهتر، موارد زیر پیشنهاد می‌شود:
- از بالشت شیردهی استفاده کنید تا فشار روی دست‌ها و گردن کاهش یابد.
- در صورت خستگی شدید، از پمپ شیر برای دوشیدن شیر و تغذیه با شیشه کمک بگیرید.
- از حمایت همسر یا خانواده در نگهداری از نوزاد بهره ببرید.
- وضعیت‌های راحت شیردهی مانند درازکش به پهلو یا وضعیت گهواره‌ای با تکیه‌گاه مناسب را امتحان کنید.
- آب کافی بنوشید و تغذیه مقوی داشته باشید تا توان بدنی شما حفظ شود.
- در صورت درد زیاد، استفاده از کمپرس گرم یا ماساژ ملایم مفاصل می‌تواند مؤثر باشد.
آیا بیماران روماتیسمی می‌توانند به نوزاد خود شیر بدهند؟
پاسخ کوتاه این است: بله، اغلب زنان مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی می‌توانند به نوزاد خود شیر دهند. با این حال، نوع بیماری، شدت علائم، داروهای مصرفی و شرایط عمومی مادر تعیین‌کننده اصلی این تصمیم هستند. بسیاری از داروهایی که برای کنترل بیماری‌های روماتیسمی تجویز می‌شوند، با مشورت پزشک قابل تنظیم هستند تا با دوران شیردهی تداخل نداشته باشند.
داروهای روماتیسمی و شیردهی؛ چه چیزهایی باید بدانیم؟
مهم‌ترین نگرانی در شیردهی بیماران روماتیسمی، انتقال دارو به شیر مادر و تأثیر آن بر نوزاد است. برخی از داروهای روماتیسمی در مقادیر کم وارد شیر می‌شوند و خطری برای نوزاد ندارند، اما برخی دیگر می‌توانند باعث عوارض شوند. در ادامه برخی داروهای رایج بررسی می‌شوند:
- متوترکسات (Methotrexate): این دارو در دوران شیردهی ممنوع است و باید حداقل چند ماه قبل از زایمان قطع شود.
- هیدروکسی کلروکین: اغلب پزشکان مصرف آن را در دوران شیردهی بی‌خطر می‌دانند.
- سولفاسالازین: با دوز مناسب معمولاً قابل استفاده در دوران شیردهی است.
- کورتون‌ها (پردنیزولون): در دوزهای پایین مشکلی ایجاد نمی‌کند.
- بیولوژیک‌ها (مثل اینفلیکسیمب، آدالیمومب): بسته به نوع دارو و شرایط مادر، برخی از آن‌ها امکان استفاده در دوران شیردهی دارند.
توصیه مهم: هرگز خودسرانه مصرف یا قطع دارو را در دوران شیردهی انجام ندهید. مشورت با پزشک روماتولوژیست یا متخصص زنان الزامی است.
وضعیت داروهای رایج روماتیسمی و امکان استفاده از آن‌ها در دوران شیردهی
| نام دارو | کاربرد اصلی | مجاز بودن در شیردهی | توضیحات |
|---|---|---|---|
| متوترکسات (Methotrexate) | ضد التهاب و کنترل آرتریت روماتوئید | ممنوع | به دلیل عبور به شیر مادر و سمیت بالا، نباید در دوران شیردهی مصرف شود. |
| هیدروکسی کلروکین | درمان لوپوس و RA | مجاز | مقدار انتقال یافته به شیر بسیار کم است و مصرف آن بی‌خطر تلقی می‌شود. |
| سولفاسالازین | کاهش التهاب در بیماری‌های روده و مفصل | مجاز | با رعایت دوز مناسب قابل استفاده در دوران شیردهی است. |
| پردنیزولون (کورتون) | ضد التهاب سیستمیک | مجاز با احتیاط | در دوزهای پایین (<20mg) ایمن است. در دوز بالا، بهتر است فاصله زمانی با شیردهی رعایت شود. |
| آدالیمومب (Adalimumab) | داروی بیولوژیک برای RA و اسپوندیلیت | نیاز به مشورت | اطلاعات در مورد ورود به شیر کم است، اما برخی منابع استفاده را مجاز می‌دانند. |
| اینفلیکسیمب (Infliximab) | کنترل شدیدترین اشکال التهاب | نیاز به مشورت | برخی مطالعات مصرف آن را بی‌خطر می‌دانند، اما نیاز به ارزیابی شخصی دارد. |
چه زمانی باید شیردهی را متوقف کرد؟
در برخی شرایط خاص، لازم است شیردهی به‌طور موقت یا دائم متوقف شود. این شرایط شامل موارد زیر است:
- در صورت نیاز به شروع مجدد داروهای ممنوعه مانند متوترکسات یا سیکلوفسفامید
- در صورت ابتلای نوزاد به اختلالات متابولیک که شیر مادر را ناسازگار می‌کند
- در صورت عفونت‌های فعال یا جدی در مادر
- اگر بیماری مادر به شدت فعال شده و توانایی مراقبت از نوزاد را نداشته باشد
در این شرایط، بهتر است با مشورت پزشک از شیر دوشیده شده یا شیر خشک استفاده شود تا تغذیه نوزاد دچار اختلال نشود.
مزایای شیردهی برای مادران روماتیسمی
علاوه بر فواید متعدد شیردهی برای نوزاد، شیردهی مزایایی برای خود مادر نیز دارد که عبارت‌اند از:
- کمک به ترشح هورمون اکسی‌توسین و کاهش استرس
- کاهش خطر برخی سرطان‌ها مانند سرطان پستان و تخمدان
- کمک به بازگشت وزن به حالت پیش از بارداری
- احساس ارتباط عاطفی عمیق با نوزاد که در بهبود خلق‌وخو تأثیرگذار است
- در برخی مادران، بهبود موقت علائم روماتیسمی
این نکات باعث می‌شود بسیاری از مادران علی‌رغم چالش‌های موجود، شیردهی را انتخاب کنند.
همکاری تیم درمانی برای موفقیت در شیردهی
برای تضمین یک تجربه موفق در شیردهی، همکاری بین پزشک روماتولوژی، متخصص زنان، پزشک کودکان و مشاور شیردهی ضروری است. این تیم می‌تواند:
- مناسب ترین دارو را برای مادر انتخاب کند
- شیردهی ایمن و مؤثر را آموزش دهد
- روند بیماری را تحت نظر بگیرد
- در صورت نیاز، تغییرات لازم را در برنامه درمانی اعمال کند
متخصص و پزشک درمان بیماری روماتیسم در مادران
دکتر سارا جعفری، فوق تخصص روماتولوژی در تبریز، یکی از پزشکان برجسته در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های روماتیسمی در زنان، به‌ویژه مادران شیرده است. ایشان با سال‌ها تجربه در درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، اسپوندیلیت آنکیلوزان و سایر بیماری‌های خودایمنی، توانسته‌اند خدمات تخصصی و جامع به بیماران ارائه دهند.
دکتر جعفری به‌طور ویژه در مدیریت ایمن داروهای روماتیسمی در دوران شیردهی مهارت دارد و با همکاری نزدیک با متخصصان زنان و کودکان، مسیر درمانی بدون خطر برای مادر و نوزاد فراهم می‌کند.
از دیگر ویژگی‌های خدمات ایشان می‌توان به مشاوره دارویی دقیق، پایش مستمر علائم و تنظیم درمان‌های بیولوژیک با در نظر گرفتن سلامت نوزاد اشاره کرد.
اگر در تبریز زندگی می‌کنید و به‌دنبال پزشک معتمد برای درمان روماتیسم در دوران بارداری و شیردهی هستید، دکتر سارا جعفری گزینه‌ای مطمئن و علمی برای شما خواهد بود.
نوبت دهی و ویزیت: نوبت دهی فوق تخصص روماتولوژی
تلفن نوبت دهی : ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۳
و همچنین : ویزیت اینترنتی متخصص روماتولوژی
بدون دیدگاه