بیماری سارکوئیدوز یکی از بیماری‌های نادر اما مهم در حوزه اختلالات سیستم ایمنی و التهابی است که می‌تواند اندام‌های مختلفی از جمله ریه، پوست، چشم و غدد لنفاوی را درگیر کند. در این بیماری، توده‌های کوچکی از سلول‌های التهابی به نام گرانولوم‌ها در اندام‌ها تجمع پیدا می‌کنند که در صورت کنترل نشدن می‌توانند به عملکرد طبیعی اندام‌ها آسیب برسانند.
سارکوئیدوز ممکن است به صورت خفیف و بدون علامت باشد یا با درگیری شدید ریه‌ها و سایر اعضای حیاتی بدن همراه شود. تشخیص و درمان به موقع توسط متخصص داخلی یا روماتولوژی می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.
خطرناک ترین نوع روماتیسم و روش تشخیص آن
علت بیماری سارکوئیدوز چیست؟
علت دقیق بیماری سارکوئیدوز هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، پزشکان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می‌تواند باعث فعال شدن غیرعادی سیستم ایمنی بدن شود.
در افراد مبتلا، سیستم ایمنی به جای مقابله با عوامل بیماری‌زا، به اشتباه به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند و باعث تشکیل گرانولوم‌ها می‌شود. برخی از عوامل مؤثر در بروز سارکوئیدوز عبارتند از:
- زمینه ژنتیکی: سابقه خانوادگی ابتلا می‌تواند احتمال بروز بیماری را افزایش دهد.
- عفونت‌ها: برخی ویروس‌ها یا باکتری‌ها ممکن است واکنش غیرعادی سیستم ایمنی را تحریک کنند.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا گرد و غبار صنعتی
- اختلالات ایمنی بدن
علائم بیماری سارکوئیدوز
علائم بیماری سارکوئیدوز بسته به اندام درگیر شده متفاوت است. در برخی افراد بیماری بدون علامت است و به صورت تصادفی در تصویربرداری‌ها کشف می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین علائم سارکوئیدوز اشاره می‌کنیم:
علائم عمومی:
- خستگی مزمن و بی‌حالی
- کاهش وزن بدون دلیل
- تب خفیف و مداوم
- تعریق شبانه
علائم ریوی (در ۹۰ درصد بیماران):
- سرفه خشک و مداوم
- تنگی نفس، مخصوصا هنگام فعالیت
- درد یا فشار در قفسه سینه
علائم پوستی:
- ضایعات پوستی قرمز یا بنفش به ویژه در ناحیه ساق پا
- گره‌های پوستی کوچک و برجسته
- تغییر رنگ پوست
علائم چشمی:
- تاری دید
- درد یا قرمزی چشم
- حساسیت به نور
سایر علائم:
- التهاب مفاصل و درد مفصلی
- تورم غدد لنفاوی
- درگیری قلب، کبد یا مغز در موارد شدید
آیا بیماری سارکوئیدوز خطرناک است؟
در بسیاری از موارد، سارکوئیدوز بیماری خفیف و قابل کنترل است و با درمان یا حتی بدون درمان طی چند ماه تا چند سال برطرف می‌شود. با این حال، در برخی بیماران، به ویژه در صورت درگیری شدید ریه‌ها، قلب یا سیستم عصبی، بیماری می‌تواند خطرناک و تهدیدکننده حیات باشد.
از جمله عوارض جدی سارکوئیدوز در موارد شدید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نارسایی تنفسی ناشی از درگیری شدید ریه
- آسیب به قلب و آریتمی
- کوری در اثر التهاب مداوم چشم
- آسیب دائمی به کبد یا کلیه
- اختلالات عصبی
بنابراین تشخیص و درمان به موقع توسط پزشک متخصص از اهمیت بالایی برخوردار است.
رژیم غذایی مناسب برای بیماران سارکوئیدوز
تغذیه نقش مهمی در کاهش التهاب و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سارکوئیدوز دارد. هرچند رژیم غذایی خاصی برای این بیماری تعریف نشده، اما رعایت برخی اصول غذایی می‌تواند به کنترل علائم کمک کند:
۱. مصرف مواد غذایی ضدالتهابی
- سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج و کلم بروکلی
- میوه‌هایی مانند بلوبری، انار و آلبالو
- ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین
- روغن زیتون و مغزها مثل گردو و بادام
۲. کاهش مصرف قند و چربی‌های ترانس
مصرف زیاد قند و غذاهای فراوری شده می‌تواند التهاب را تشدید کند. بهتر است از مواد غذایی صنعتی، نوشابه، شیرینی و چیپس پرهیز شود.
۳. محدود کردن مصرف کلسیم در برخی بیماران
از آنجایی که سارکوئیدوز می‌تواند باعث افزایش سطح ویتامین D و جذب بیش از حد کلسیم شود، برخی بیماران باید مصرف لبنیات پرکلسیم و مکمل‌های ویتامین D را محدود کنند. این موضوع حتما باید با نظر پزشک انجام شود.
۴. نوشیدن آب کافی
کم‌آبی می‌تواند خستگی و سایر علائم بیماری را تشدید کند. مصرف حداقل ۸ لیوان آب در روز توصیه می‌شود.
۵. پرهیز از الکل و سیگار
مصرف الکل و سیگار می‌تواند عملکرد ریه و کبد را مختل کند و علائم بیماری را بدتر کند.
روش‌های درمان بیماری سارکوئیدوز
درمان سارکوئیدوز بسته به شدت بیماری و اندام‌های درگیر شده متفاوت است. در موارد خفیف، ممکن است نیازی به درمان دارویی نباشد و تنها پایش منظم توسط پزشک کافی باشد. اما در موارد متوسط تا شدید، درمان‌های زیر ممکن است تجویز شود:
۱. کورتون‌ها (کورتیکواستروئیدها)
پردنیزولون رایج‌ترین دارویی است که برای کاهش التهاب و جلوگیری از پیشرفت بیماری تجویز می‌شود. مدت زمان و دوز مصرف باید با نظر پزشک تعیین شود.
۲. داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
در صورتی که بیماری به کورتون پاسخ ندهد یا عوارض آن زیاد باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند متوترکسات، آزاتیوپرین یا هیدروکسی کلروکین را تجویز کند.
۳. داروهای بیولوژیک
در موارد مقاوم به درمان، داروهای بیولوژیک مانند اینفلیکسیمب ممکن است به کاهش التهاب کمک کنند.
۴. درمان علائم
- استفاده از داروهای ضدسرفه
- درمان مشکلات چشمی با قطره‌های مخصوص
- فیزیوتراپی تنفسی برای تقویت عملکرد ریه
۵. پیگیری منظم و پایش دوره‌ای
مراجعه منظم به متخصص ریه یا روماتولوژی برای بررسی عملکرد اندام‌های درگیر و تنظیم درمان بسیار مهم است. برخی بیماران نیاز به تصویربرداری‌های دوره‌ای یا آزمایش‌های خونی خواهند داشت.
بیماری سارکوئیدوز یک اختلال التهابی مزمن است که می‌تواند اعضای مختلف بدن را درگیر کند. علائم بیماری از خفیف و گذرا تا شدید و تهدیدکننده حیات متغیر است. با تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و رعایت اصول تغذیه سالم، بسیاری از بیماران می‌توانند زندگی طبیعی و سالمی داشته باشند. در صورت مشاهده علائمی مانند سرفه مزمن، خستگی مداوم، ضایعات پوستی یا تاری دید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
پزشک متخصص بیماری سارکوئیدوز دکتر سارا جعفری
دکتر سارا جعفری، فوق تخصص روماتولوژی، یکی از پزشکان باتجربه در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های التهابی و خودایمنی از جمله سارکوئیدوز است.
بیماری سارکوئیدوز به دلیل پیچیدگی علائم و درگیری چند ارگان بدن، نیاز به بررسی دقیق و درمان هدفمند دارد.
دکتر جعفری با بهره‌گیری از دانش روز و تجهیزات تخصصی، روند تشخیص بیماری را با آزمایش‌های دقیق و تصویربرداری مناسب انجام می‌دهد.
درمان سارکوئیدوز توسط ایشان شامل کنترل التهاب، پایش اندام‌های درگیر و تنظیم داروهای ایمنی‌درمان با حداقل عوارض است.
ایشان با ارائه رژیم غذایی مناسب و مشاوره‌های تخصصی، کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد.
بیمارانی که علائم ریوی، پوستی یا مفصلی دارند، می‌توانند برای بررسی احتمال سارکوئیدوز به دکتر جعفری مراجعه کنند.
تجربه، دقت و رویکرد جامع‌نگر، دکتر سارا جعفری را به یکی از بهترین پزشکان در مدیریت بیماری سارکوئیدوز تبدیل کرده است.
برای دریافت نوبت و مشاوره تخصصی می‌توانید با کلینیک ایشان تماس بگیرید.
نوبت دهی و ویزیت: نوبت دهی فوق تخصص روماتولوژی
تلفن نوبت دهی : ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۳
و همچنین : ویزیت اینترنتی متخصص روماتولوژی
بدون دیدگاه