نقرس کاذب یا پایروفسفات آرتروپاتی (Pseudogout) یک نوع آرتریت التهابی است که به دلیل رسوب کریستال‌های کلسیم پیروفسفات در مفاصل ایجاد می‌شود. این بیماری علائمی مشابه نقرس دارد، اما برخلاف نقرس که ناشی از تجمع اسید اوریک است، نقرس کاذب به علت رسوب کلسیم در مفاصل رخ می‌دهد.
این بیماری بیشتر در زانوها، مچ دست و شانه‌ها دیده می‌شود و در افراد بالای 60 سال شیوع بیشتری دارد. عواملی مانند سابقه خانوادگی، کمبود منیزیم، اختلالات تیروئید و دیابت می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. با توجه به شباهت علائم نقرس کاذب با سایر انواع آرتروز و آرتریت، تشخیص دقیق آن نیازمند مراجعه به متخصص روماتولوژی است.
بیماری نقرس چیست؟ آشنایی با بیماری نقرس
علائم نقرس کاذب
نقرس کاذب معمولاً با درد شدید، تورم ناگهانی و قرمزی مفصل همراه است. از جمله شایع‌ترین علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد ناگهانی در مفاصل که معمولاً در زانو، مچ دست و آرنج دیده می‌شود.
- تورم مفاصل که می‌تواند چندین روز تا چند هفته ادامه داشته باشد.
- احساس گرما و قرمزی در مفصل درگیر که نشان‌دهنده التهاب است.
- سفتی و محدودیت حرکتی که با گذر زمان می‌تواند تشدید شود.
- حملات مکرر التهاب مفصل که به‌صورت ناگهانی رخ می‌دهد و ممکن است بدون درمان مجدداً بازگردد.
- آسیب تدریجی به مفصل در صورتی که بیماری درمان نشود.
عدم تقارن در بروز علائم به این معنی که ممکن است فقط یک مفصل درگیر شود، درحالی‌که دیگر مفاصل سالم باقی بمانند.
علت ایجاد نقرس کاذب در مردان و زنان
علت دقیق نقرس کاذب یا رسوب کریستال‌ها هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است، اما برخی عوامل زمینه‌ای در بروز آن نقش دارند.
یکی از دلایل مهم، افزایش سطح کلسیم و فسفات در بدن است که می‌تواند موجب تشکیل رسوبات کریستالی شود. این وضعیت ممکن است به علت اختلالات متابولیکی مانند هیپرفسفاتمی، هموکروماتوز (افزایش آهن خون)، کم‌کاری تیروئید و کمبود منیزیم ایجاد شود.
در مردان، سابقه آسیب‌های مفصلی، جراحی‌های زانو و آرتروز می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
در زنان، تغییرات هورمونی پس از یائسگی ممکن است عاملی برای تسریع رسوب این کریستال‌ها باشد. همچنین، سابقه خانوادگی، بیماری‌های کلیوی، دیابت و نارسایی غدد فوق کلیوی از دیگر عوامل تأثیرگذار هستند.
مصرف برخی داروها مانند مدرها (دیورتیک‌ها) و مهارکننده‌های کلسینورین نیز در برخی افراد باعث افزایش خطر این بیماری می‌شود.
روش‌های تشخیص نقرس کاذب
برای تشخیص دقیق نقرس کاذب، پزشک فوق تخصص روماتولوژی از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- معاینه فیزیکی برای بررسی میزان التهاب، تورم و محدودیت حرکتی در مفصل.
- آزمایش مایع مفصلی (آرتروسنتز) که در این روش، پزشک با سوزن نمونه‌ای از مایع مفصلی را خارج کرده و در آزمایشگاه، وجود کریستال‌های کلسیم پیروفسفات را بررسی می‌کند.
- تصویربرداری با اشعه ایکس برای مشاهده رسوبات کلسیم در مفاصل که می‌تواند به تأیید تشخیص کمک کند.
- سونوگرافی مفصلی که رسوبات کریستالی را بهتر از روش‌های دیگر نشان می‌دهد.
- MRI یا سی‌تی اسکن در موارد پیچیده‌تر برای مشاهده جزئیات بیشتر در مفصل.
- آزمایش خون برای بررسی سطح کلسیم، منیزیم و سایر مواد معدنی که در ایجاد این بیماری نقش دارند.
بررسی سابقه پزشکی بیمار برای تشخیص عوامل زمینه‌ای مانند بیماری‌های متابولیکی یا ارثی که می‌توانند در بروز نقرس کاذب تأثیرگذار باشند.
روش‌های درمان نقرس کاذب
درمان نقرس کاذب با هدف کاهش التهاب، کنترل درد و پیشگیری از حملات بعدی انجام می‌شود. روش‌های درمانی شامل موارد زیر است:
- مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش التهاب و درد.
- تزریق کورتیکواستروئیدها در مفصل آسیب‌دیده که التهاب را کاهش داده و درد را تسکین می‌دهد.
- کلشی‌سین که معمولاً برای درمان نقرس استفاده می‌شود، اما در کاهش حملات نقرس کاذب نیز مؤثر است.
- کمپرس سرد برای کاهش تورم و درد در هنگام حملات حاد.
- فیزیوتراپی و ورزش‌های تقویتی برای حفظ تحرک و جلوگیری از سفتی مفاصل.
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، کم‌کاری تیروئید یا هموکروماتوز که ممکن است باعث تشدید بیماری شوند.
- عمل جراحی (در موارد شدید) برای تخلیه مایع مفصلی یا تعویض مفصل در صورت آسیب شدید.
برای درمان نقرس کاذب چه بخوریم؟
تغذیه مناسب می‌تواند نقش مهمی در کاهش التهاب، کنترل درد و جلوگیری از حملات نقرس کاذب داشته باشد. اگرچه نقرس کاذب مستقیماً با تغذیه مرتبط نیست، اما برخی مواد غذایی می‌توانند به کاهش تجمع کریستال‌های کلسیم پیروفسفات در مفاصل کمک کنند.
- مواد غذایی ضدالتهابی: مصرف غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا-۳ مانند ماهی سالمون، گردو و بذر کتان به کاهش التهاب مفاصل کمک می‌کند.
- میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان: مصرف توت‌ها، گیلاس، پرتقال، اسفناج و هویج می‌تواند از تجمع کریستال‌های مضر در مفاصل جلوگیری کند.
- غذاهای سرشار از منیزیم: کمبود منیزیم یکی از عوامل رسوب کریستال‌های کلسیم در مفاصل است. مصرف مغزها، تخمه کدو، موز و آووکادو به تنظیم سطح منیزیم کمک می‌کند.
- نوشیدن آب کافی: مصرف ۲ تا ۳ لیتر آب در روز به دفع سموم و کاهش رسوب کریستال‌های کلسیم در مفاصل کمک می‌کند.
- چای سبز و دمنوش‌های گیاهی: چای سبز، زنجبیل و زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی بوده و به کاهش علائم نقرس کاذب کمک می‌کنند.
- لبنیات کم‌چرب: مصرف شیر و ماست کم‌چرب می‌تواند سطح کلسیم را تنظیم کند و از تجمع آن در مفاصل جلوگیری کند.
مواد غذایی که باید پرهیز شوند شامل غذاهای فرآوری‌شده، گوشت‌های قرمز چرب، نمک زیاد و نوشیدنی‌های گازدار است. رعایت یک رژیم غذایی سالم در کنار سبک زندگی فعال و مراجعه به پزشک متخصص می‌تواند به کنترل این بیماری کمک کند.
دکتر متخصص درمان نقرس کاذب در تبریز – دکتر سارا جعفری
دکتر سارا جعفری به عنوان فوق تخصص روماتولوژی بهترین انتخاب برای درمان نقرس می باشد. با داشتن سال‌ها تجربه در زمینه تشخیص و درمان انواع آرتریت و بیماری‌های خودایمنی، از جدیدترین روش‌های درمانی برای کنترل نقرس کاذب استفاده می‌کند.
برای مشاوره و تعیین وقت ویزیت می‌توانید با کلینیک ایشان تماس بگیرید و از درمان‌های مؤثر برای کنترل نقرس کاذب بهره‌مند شوید.
نوبت دهی و ویزیت: نوبت دهی فوق تخصص روماتولوژی
تلفن نوبت دهی : ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۳
و همچنین : ویزیت اینترنتی متخصص روماتولوژی
بدون دیدگاه