مصرف امگا ۳ با خاصیت ضد التهابی خود می تواند باعث کاهش درد، تورم، خشکی مفاصل و افزایش کیفیت زندگی شود. مصرف ماهی های چرب و مکمل های روغن ماهی می تواند به عنوان مکمل درمان دارویی در نظر گرفته شود.
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید، یکی از شایع‌ترین بیماری های خودایمنی و التهابی است که منجر به درد، تورم و تخریب مفاصل می‌شود. درمان های دارویی و فیزیوتراپی جزو روش های متداول مدیریت این بیماری هستند؛ اما نقش تغذیه و مکمل های غذایی از جمله امگا ۳ نیز در کاهش علائم بیماری روماتیسم مفصلی، بسیار حائز اهمیت است.
روماتیسم مفصلی یک بیماری مزمن و التهابی است که نیاز به مدیریت مداوم دارد. یکی از راهکارهای مؤثر در کنترل این بیماری، استفاده از اسیدهای چرب امگا ۳ است.
در این مقاله به بررسی کامل تأثیر مصرف اسید های چرب امگا ۳ در بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی می‌پردازیم.
پیشنهاد مطالعه: آشنایی با خطرناکترین نوع روماتیسم
امگا ۳ چیست؟
Omega3 نوعی اسید چرب ضروری است که بدن انسان قادر به ساخت آن نیست و باید از طریق غذا یا مکمل دریافت شود. این ویتامین شامل سه نوع اصلی است:
- EPA (ایکوزاپنتانوئیک اسید)
- DHA (دوکوزاهگزانوئیک اسید)
- ALA (آلفا لینولنیک اسید)
EPA و DHA بیشتر در ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین، خال مخالی و روغن ماهی یافت می شوند. ALA بیشتر در منابع گیاهی مانند دانه چیا، بذر کتان، گردو و روغن کانولا وجود دارد.
ارتباط بین التهاب و امگا ۳
تحقیقات نشان داده اند که امگا ۳ اثرات ضد التهابی دارد. این اسیدهای چرب می توانند تولید مولکول های التهابی مانند سایتوکین ها و پروستاگلاندین های التهابی را کاهش دهند. از آنجا که روماتیسم مفصلی با افزایش التهاب در بدن همراه است، مصرف امگا ۳ می تواند به عنوان یک درمان مکمل برای کنترل التهاب مفاصل مورد استفاده قرار گیرد.
تأثیر امگا ۳ بر علائم روماتیسم مفصلی
مطالعات بالینی متعددی تأیید کرده اند که مصرف مکمل های امگا ۳ می تواند علائم بیماری روماتیسم مفصلی را به طور قابل توجهی کاهش دهد. برخی از مزایای مصرف امگا ۳ در بیماران روماتیسمی عبارتند از:
۱. کاهش درد مفاصل
مطالعات نشان داده اند افرادی که روزانه مکمل های امگا ۳ دریافت کرده اند، درد مفاصل کمتری را گزارش داده اند. امگا ۳ با کاهش التهاب مفصلی، باعث تسکین درد می شود.
۲. کاهش خشکی صبحگاهی
یکی از علائم آزاردهنده روماتیسم مفصلی، خشکی صبحگاهی در مفاصل است که می تواند بین ۳۰ دقیقه تا چند ساعت ادامه داشته باشد. تحقیقات نشان می دهند که مصرف امگا ۳ می تواند مدت زمان این خشکی را کاهش دهد.
۳. کاهش نیاز به داروهای ضد التهابی
مصرف بلندمدت داروهای NSAID مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، با عوارضی چون زخم معده، آسیب کلیوی و افزایش خطر بیماری قلبی همراه است. امگا ۳ می تواند به کاهش دوز یا قطع این داروها در برخی بیماران کمک کند.
۴. بهبود عملکرد مفصلی
با کاهش التهاب و تورم، بیمار می تواند دامنه حرکت بیشتری در مفاصل داشته باشد. این مسئله کیفیت زندگی را افزایش می دهد و از پیشرفت ناتوانی جلوگیری می کند.
منابع غذایی حاوی امگا ۳
برای بهره مندی از مزایای امگا ۳ در درمان روماتیسم مفصلی، می توانید از منابع غذایی زیر استفاده کنید:
- ماهی های چرب مانند سالمون، تن، ساردین، خال مخالی
- بذر کتان و روغن آن
- گردو
- دانه چیا
- روغن کانولا
- مکمل های روغن ماهی (با مشورت پزشک)
دوز پیشنهادی مصرف امگا ۳ در بیماران روماتیسم مفصلی
پژوهش ها توصیه می کنند مصرف روزانه ۲ تا ۳ گرم EPA و DHA برای بیماران روماتیسمی مفید است. توجه داشته باشید که دوز دقیق باید توسط پزشک متخصص روماتولوژی یا تغذیه تنظیم شود، به خصوص اگر هم زمان داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین مصرف می کنید.
تأثیرات امگا ۳ بر روماتیسم مفصلی در مقایسه با درمان های رایج دارویی
| مورد مقایسه | امگا ۳ | داروهای ضد التهاب (NSAIDs) |
|---|---|---|
| اثر بر درد مفاصل | کاهش تدریجی درد با مصرف مداوم | کاهش سریع درد در کوتاه مدت |
| عوارض جانبی | کم و قابل تحمل (در دوز مناسب) | زخم معده، آسیب کلیوی، مشکلات قلبی |
| اثر بر التهاب سیستمیک | کاهش التهاب به طور طبیعی | کاهش موقتی التهاب با مهار پروستاگلاندین ها |
| تأثیر بلندمدت | کمک به پیشگیری از پیشرفت بیماری | عمدتاً تسکینی و موقتی |
| نیاز به نسخه پزشک | نه، ولی مشاوره توصیه می‌شود | بله، خصوصاً در دوز بالا |
عوارض جانبی احتمالی امگا ۳
مصرف امگا ۳ معمولاً بی خطر است، اما در برخی موارد می تواند با عوارضی مانند:
- تهوع یا سوء هاضمه
- بوی ماهی در دهان یا ادرار
- اسهال یا نفخ خفیف
- خونریزی در صورت مصرف زیاد
همراه باشد. برای جلوگیری از این عوارض، توصیه می شود مکمل های امگا ۳ را همراه با وعده غذایی مصرف کنید.
نکاتی برای انتخاب مکمل امگا ۳
در هنگام انتخاب مکمل امگا ۳ برای بیماران روماتیسمی، به نکات زیر توجه داشته باشید:
- میزان EPA و DHA روی بسته بندی را بررسی کنید.
- از مکمل هایی که از ماهی های دریای آزاد تهیه شده اند استفاده کنید.
- مکمل باید فاقد جیوه و فلزات سنگین باشد.
- بهتر است از برندهای معتبر و دارای مجوز وزارت بهداشت استفاده شود.
آیا امگا ۳ جایگزین داروهای روماتیسم مفصلی است؟
خیر، امگا ۳ نمی تواند جایگزین داروهای اصلی مانند متوترکسات یا داروهای بیولوژیک شود. با این حال، مصرف منظم امگا ۳ می تواند اثرات داروها را تقویت کند، از عوارض جانبی برخی داروها بکاهد و روند التهابی بیماری را کندتر نماید. توصیه می شود هرگونه تغییر در رژیم دارویی فقط با مشورت پزشک انجام شود.
دکتر سارا جعفری فوق تخصص روماتولوژی، یکی از پزشکان برجسته در تشخیص و درمان بیماری های خودایمنی و التهابی مانند روماتیسم مفصلی، لوپوس و اسپوندیلیت آنکیلوزان است.
ایشان با بهره گیری از روش های درمانی به روز و دانش تخصصی، نقش مؤثری در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری های روماتیسمی ایفا می کند.
دکتر جعفری در کلینیک تخصصی روماتولوژِ در تبریز، خدمات مشاوره، بررسی آزمایش های تخصصی، و تنظیم برنامه درمانی دقیق را ارائه می دهد.
برای تعیین نوبت و مشاوره حضوری یا آنلاین، می توانید از طریق راه های ارتباطی کلینیک اقدام نمایید.
نوبت دهی و ویزیت: نوبت دهی فوق تخصص روماتولوژی
تلفن نوبت دهی : ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۳
و همچنین : ویزیت اینترنتی متخصص روماتولوژی
بدون دیدگاه