فتوسنسیویتی یا حساسیت به نور یکی از شایع ترين و مهم ترين مشکلات بیماران مبتلا به لوپوس است که می تواند باعث تشدید علائم بیماری و افزایش التهاب در بدن شود. بسیاری از بیماران لوپوسی در برابر نور خورشید، نور های مصنوعی یا حتی منابع اشعه فرابنفش واکنش شدید نشان می دهند و این واکنش می تواند به صورت تشدید ضایعات پوستی، خستگی شدید، درد مفاصل و حتی شعله ور شدن بیماری ظاهر شود. در این مقاله تاثیر فتوسنسیویتی بر لوپوس، علائم، علت ها و روش های کنترل آن به طور کامل بررسی می شود.
بیماری فتوسنسیویتی به معنی حساسیت غیر طبیعی پوست و سیستم ایمنی بدن نسبت به نور خورشید یا منابع نور با اشعه فرابنفش است. در افراد سالم، پوست می تواند تا حدی تاثیر نور خورشید را تحمل کند، اما در بیماران لوپوسی سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده و نور خورشید می تواند عامل محرک التهاب شدید شود.
فتوسنسیویتی می تواند به صورت قرمزی، التهاب، خارش، سوزش یا ایجاد لکه های پوستی پس از قرار گرفتن در معرض نور ایجاد شود. در برخی بیماران لوپوسی، حتی چند دقیقه قرار گرفتن در نور مستقیم می تواند باعث شعله ور شدن بیماری شود.
معرفی: بهترین متخصص لوپوس
رابطه بین لوپوس و فتوسنسیویتی
لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که طی آن سیستم ایمنی به اشتباه به بافت های سالم بدن حمله می کند. در بیماران لوپوسی سلول های پوست نسبت به نور خورشید حساس تر هستند و تحت تاثیر اشعه فرابنفش دچار آسیب و مرگ سلولی می شوند. وقتی این سلول های آسیب دیده می میرند، سیستم ایمنی بدن با شدت بیشتری فعال شده و التهاب در سراسر بدن افزایش می یابد.
این التهاب می تواند علائم پوستی را تشدید کند و حتی باعث تقویت علائم غیر پوستی مانند درد مفاصل، خستگی، تب، درگیری کلیه ها و مشکلات قلبی عروقی شود. بنابراین کنترل فتوسنسیویتی برای بیماران لوپوسی اهمیت بسیار زیادی دارد.
علائم فتوسنسیویتی در بیماران مبتلا به لوپوس
علائم حساسیت به نور می تواند در بیماران مختلف متفاوت باشد، اما معمولا شامل موارد زیر است:
- قرمزی و التهاب شدید پوست پس از قرار گرفتن در برابر نور
- ایجاد بثورات پوستی پروانه ای شکل روی بینی و گونه ها
- ایجاد لکه های قرمز روی گردن، دست ها و سایر بخش های در معرض نور
- سوزش، خارش و حساس شدن پوست
- تشدید درد مفاصل پس از قرار گرفتن در معرض نور
- افزایش خستگی، ضعف و احساس کسالت
- تشدید ضایعات پوستی لوپوسی و لک های دائمی
- شعله ور شدن بیماری و بروز علائم شدید تر در اندام های داخلی
این علائم ممکن است از چند ساعت پس از تماس با نور شروع شده و تا چند روز ادامه پیدا کنند.
چرا فتوسنسیویتی در بیماران لوپوسی خطرناک است؟
فتوسنسیویتی تنها یک مشکل پوستی ساده نیست، بلکه می تواند بخش های مختلف بدن را درگیر کند. اشعه فرابنفش باعث افزایش پاسخ التهابی در بیماران لوپوسی می شود و با فعال شدن بیش از حد سیستم ایمنی، بیماری می تواند شعله ور شود. برخی از خطرات فتوسنسیویتی بدون کنترل عبارتند از:
- تشدید ضایعات پوستی و ایجاد اسکار
- افزایش التهاب مفاصل
- بدتر شدن خستگی مزمن
- تاثیر منفی بر عملکرد کلیه ها
- افزایش احتمال درگیری قلب و ریه
- کاهش کیفیت زندگی و افزایش ناتوانی
به همین دلیل پزشکان متخصص روماتولوژی همیشه تاکید می کنند که بیماران لوپوسی باید مراقبت ویژه ای در برابر نور داشته باشند.
چه عواملی باعث افزایش فتوسنسیویتی در بیماران لوپوسی می شوند؟
چند عامل می توانند حساسیت به نور را تشدید کنند:
۱. اشعه فرابنفش نوع بی و نوع آ
این دو نوع اشعه موجود در نور خورشید بیش ترین تاثیر را بر پوست بیماران لوپوسی دارند.
۲. نور های مصنوعی
برخی لامپ های فلورسنت، لامپ های مهتابی و منابع نوری صنعتی نیز می توانند موجب واکنش پوستی شوند.
۳. برخی دارو ها
برخی دارو های رایج می توانند حساسیت به نور را افزایش دهند، مانند:
- آنتی بیوتیک های تتراسیکلین
- دارو های ضد التهاب
- برخی دارو های فشار خون
۴. ضخامت کم لایه اوزون در محیط
در مناطق با اشعه فرابنفش شدید تر، بیماران باید مراقبت بیشتری داشته باشند.
چگونه می توان فتوسنسیویتی ناشی از لوپوس را کنترل کرد؟
کنترل فتوسنسیویتی بخش مهمی از مدیریت بیماری لوپوس است و رعایت چند نکته می تواند از تشدید بیماری جلوگیری کند.
۱. استفاده از کرم ضد آفتاب قوی
بیماران باید از کرم ضد آفتاب با اس پی اف ۵۰ یا بالاتر استفاده کنند. کرم ضد آفتاب باید هر دو ساعت تمدید شود و برای صورت، دست ها، گردن و همه نواحی در معرض نور استفاده شود.
۲. پوشیدن لباس های محافظتی
کلاه لبه دار، عینک آفتابی، لباس آستین بلند و پارچه های ضخیم می توانند از پوست محافظت کنند.
۳. پرهیز از قرار گرفتن در نور شدید در ساعات اوج
ساعات بین ده صبح تا چهار بعد از ظهر بیش ترین شدت اشعه فرابنفش را دارند.
۴. استفاده از شیدر و فیلتر های نوری در محل کار
اگر بیمار در محیط کار در برابر نور مصنوعی قرار دارد، باید از محافظ های ضد اشعه روی لامپ ها استفاده شود.
۵. مصرف دارو های مناسب طبق تجویز پزشک
متخصص روماتولوژی ممکن است دارو های ضد التهاب، دارو های کنترل کننده سیستم ایمنی یا کرم های پوستی خاص را برای کاهش التهاب تجویز کند.
۶. بررسی دارو هایی که حساسیت نوری ایجاد می کنند
اگر بیمار دارویی مصرف می کند که فتوسنسیویتی را افزایش می دهد، باید با پزشک برای جایگزینی یا تنظیم دوز مشورت کند.
۷. تقویت سلامت پوست
مصرف آب کافی، ویتامین های مناسب و مرطوب نگه داشتن پوست می تواند علائم را کاهش دهد.
آیا فتوسنسیویتی قابل کنترل است؟
بله، با رعایت اصول مراقبتی و درمان مناسب، بیماران لوپوسی می توانند زندگی کاملا طبیعی داشته باشند. مهم ترين عامل، شناخت دقیق بیماری، پرهیز از نور، استفاده از ضد آفتاب و پیگیری منظم درمان است.
فتوسنسیویتی یکی از مهم ترين علائم بیماری لوپوس است که می تواند باعث تشدید التهاب، افزایش علائم پوستی و درگیری اندام های داخلی شود. نور خورشید عامل اصلی تحریک این واکنش است و بیماران باید از قرار گرفتن در نور مستقیم خودداری کنند. استفاده از کرم ضد آفتاب، لباس محافظ، رعایت اصول مراقبت پوستی و همکاری با متخصص روماتولوژی می تواند به کنترل کامل این مشکل کمک کند. آگاهی از علائم و پیشگیری از مواجهه با نور می تواند از شعله ور شدن بیماری جلوگیری کند و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد.
نقش پزشک متخصص روماتولوژی در کنترل فتوسنسیویتی
پزشک متخصص روماتولوژی با تشخیص دقیق شدت بیماری، تعیین نوع ضایعات پوستی و بررسی تاثیر نور بر بدن بیمار، بهترین برنامه درمان را ارائه می دهد. او ممکن است از روش های درمانی زیر استفاده کند:
- دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی
- کرم های ضد التهاب
- دارو های کورتیکو استروئیدی در موارد شعله ور شدن شدید
- آزمایش های دوره ای برای بررسی سلامت کلیه ها و سیستم ایمنی
- آموزش کامل به بیمار درباره نحوه زندگی بدون مواجهه زیاد با نور
دکتر سارا جعفری فوق تخصص روماتیسم در تبریز
نوبت دهی و ویزیت: نوبت دهی فوق تخصص روماتولوژی
تلفن نوبت دهی : ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۳
و همچنین : ویزیت اینترنتی متخصص روماتولوژی
بدون دیدگاه